Peyami Safa’nın Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanı, anlatım teknikleri ve konusu bakımından Türk edebiyatının özgün eserlerindendir. Romanda ana kişi Ferit’in gölge arketipiyle mücadeleden arayışa, arayıştan yeniden doğuşa süren içsel yolculuğu iç monolog-bilinçakışı karışımı bir anlatım tekniğiyle yansıtılmıştır. Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanı,daha önce Peyami Safa’nın eserlerine ilişkin araştırmalarda ve roman hakkındaki müstakil çalışmalarda farklı yönleriyle ele alınmıştır. Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanı, arketipsel eleştiri yöntemiyle incelenmeye uygundur. Arketip kavram olarak ana örnek, ilk modelanlamlarına gelir. Arketipsel eleştiri yöntemi ise anlatılardaki arketiplerin kökenini, eserenasıl yansıdığını araştırır. Bu çalışmada Matmazel Noraliya’nın Koltuğu romanı arketipsel eleştiri yöntemiyle “gölge”, “persona”, “arama”, “bilge kişi” ve “yeniden doğuş” arketipleri ekseninde değerlendirilmiştir.
1. Ayvazoğlu, Beşir, Peyami Hayatı Sanatı Felsefesi Dramı, Ötüken Yayınları, İstanbul 1998.
2. Emre, İsmet, Edebiyat ve Psikoloji, Anı Yayıncılık, Ankara 2006.
3. Jung, Carl Gustav, Dört Arketip, (çev. Zehra Aksu Yılmazer), Metis Yayınları, İstanbul 2003.
4. Özcan, Tarık, “Osmancık Romanı’nın Arketipsel Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi”, Bilig, S. 26, Yaz 2003, s. 103-116.
5. Stevens, Anthony, Jung, (çev. Ayda Çayır), Kaknüs Yayınları, İstanbul 1999.
6. Sunar, Cavit, Mistisizmin Ana Hatları, Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara 1966.
7. Adler, Alfred, Bireysel Psikoloji, (çev. Ali Kılıçoğlu), Say Yayınları, İstanbul 2009.
8. Adler, Alfred, İnsanı Tanıma Sanatı, (çev. Ali Kılıçoğlu), Say Yayınları, İstanbul 2013.
9. Safa, Peyami, Mistisizm (Tasavvuf), Bedir Yayınevi/Babıâli Yayınevi, İstanbul 1961.
10. Fordham, Frieda, Jung Psikolojisinin Ana Hatları, (çev. Aslan Yalçıner), Say Yayınları, İstanbul 2011.
11. Uslu, Berna, Peyami Safa’nın Romanlarında Mutsuzluğun Kaynakları, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Balıkesir 2009.
12. Tekin, Mehmet, Romancı Yönüyle Peyami Safa, Ötüken Yayınları, İstanbul 1999.
13. Enginün, İnci, Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı, Dergâh Yayınları, İstanbul 2002.
14. Somuncu, Selim, “Materyalizm ve Pozitivizm Karşısında Mistisizm, Metapsişik ve Parapsikolojinin Zaferi: Matmazel Noraliya’nın Koltuğu”, Hece, S. 217, Ocak 2015, s. 177-191.
15. Adler, Alfred, Yaşamın Anlam ve Amacı, (çev. Kamuran Şipal), Say Yayınları, İstanbul 2014.
16. Aydın Özer, Emel, “Bedenin Roman Hâli -Matmazel Noraliya’nın Koltuğu’nda Beden ve Kişilik-“, Hece, S. 217, Ocak 2015, s. 320-331.
17. Fromm, Erich, Psinaliz ve Din, (çev. Elif Erten), Say Yayınları, İstanbul 2012.
18. Fromm, Erich, Rüyalar Masallar Mitler Sembol Dilinin Çözümlenmesi, (çev. Aydın Arıtan-Kaan H. Ökten), Say Yayınları, İstanbul 2014.
19. Kınış, Mustafa, Peyami Safa’nın ‘Matmazel Noraliya’nın Koltuğu’ ile Herman Hesse’nin ‘Step Kurdu’ Adlı Eserlerinde Arayış ve Kendini Gerçekleştirme Sorunu, İnsan Yayınları, İstanbul 2000.
20. Jung, Carl Gustav, İnsan Ruhuna Yöneliş, (çev. Engin Büyükinal), Say Yayınları, İstanbul 20l3.
21. Safa, Peyami, Matmazel Noraliya’nın Koltuğu, Ötüken Yayınları, İstanbul 2008.
22. Moran, Berna, “Matmazel Noraliya’nın Koltuğu”, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış I, İletişim Yayınları, İstanbul 1997, s. 180-195.
23. Doğu Genç, Ayten, Peyami Safa’nın ve Herman Hesse’nin Eserlerinde Kutupluluk, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara 1989.
24. Gasset, Ortega y, İnsan ve “Herkes”, (çev. Neyire Gül Işık), Metis Yayınları, İstanbul 2011.
25. Özbalcı, Mustafa, “Peyami Safa’nın Edebî Romanlarında Batılılaşma Problemi ve Dinî Hayatın İzleri”, Kültür Köprüsü, Akçağ Yayınları, Ankara 2000, s. 257-335.
26. Durmuş, Gökay, “Yaşar Kemal’in Ağrı Dağı Efsanesi Başlıklı Romanına Arketipsel Bir Yaklaşım”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, S. 5, Bahar 2010, s. 21-29.
27. Moran, Berna, Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, Cem Yayınevi, İstanbul 1994.
28. Frankl, Viktor E., Psikoterapi ve Din Bilinçdışındaki Tanrı, (çev. Zeynep Taşkın), Say Yayınları, İstanbul 2014.
Burayı görüntülemek için üye olarak sisteme giriş yapmanız gerekmektedir.
